Po co mi psycholog?

W dzisiejszym numerze przeczytasz między innymi o tym z jakimi problemami możesz się zgłosić do psychologa oraz w czym psycholog może ci pomóc?

Sukcesywnie w każdym kolejnym artykule odkrywam rąbek tajemnicy o zawodzie psychologa. Często niewiedza dotycząca obszaru działalności psychologa powoduje, że osoby, które z dużą pewnością mogłyby skorzystać z jego usług tego nie robią, ponieważ uważają, że ich problem czy ‘’dolegliwość’’ nie są na tyle ‘’bolesne’’, aby zwrócić się o pomoc do specjalisty. Wspomnę krótko, że psycholog nie jest tylko i wyłącznie specjalistą pomagającym osobom z zaburzeniami psychicznymi. Obszary w jakich psycholog pomaga można dla ułatwienia podzielić na następujące:

• Emocjonalne – w tym zakresie mieszczą się różne trudności czy nieumiejętności wyrażania uczuć i stanów emocjonalnych, czy też radzenia sobie z emocjami. Przykładem może być niekonstruktywna (negatywna) umiejętność radzenia sobie ze złością czy gniewem, przejawiająca się na przykład w rzucaniu różnego rodzaju przedmiotami, czy też wdawanie się w bójki w sytuacjach, gdy konkretna osoba doświadcza złości.
  Innym przykładem jest trudność identyfikacji i nazywania doświadczanych emocji zarówno pozytywnych (np. radość, podekscytowanie, miłość, entuzjazm) oraz negatywnych (np. lęk, złość, smutek, nienawiść, rozczarowanie). Podstawą w konstruktywnym (skutecznym i pozytywnym) radzeniu sobie z emocjami jest rozpoznanie czego się tak naprawdę doświadcza.
  Kolejną trudność polega na kumulowaniu emocji. Polega ona na gromadzeniu przeróżnych emocji, których się nie wyraża na bieżąco, co w efekcie powoduje ich wybuch. Obrazowym przykładem jest sytuacja, w której ktoś się zdenerwuje drobną na pozór nieistotną rzeczą, a jego reakcja jest niewspółmierna do tej sytuacji, np. uczeń w szkole nie odrobił zadania domowego, a nauczycielka ze względu na długotrwałe nie wyrażanie swoich emocji zamiast dać pouczenie uczniowi zaczyna go wyzywać od najgorszych.
• Społeczne – ten obszar obejmuje interakcje z innymi ludźmi. Jednym z najbardziej charakterystycznych problemów jest trudność w nawiązywaniu i podtrzymaniu pozytywnych relacji z innymi, przejawiająca się między innymi w obawie czy nieśmiałości poznawania innych ludzi, zagadywania do przypadkowego przechodnia, czy z drugiej strony kompulsywne (natrętne, zbyt intensywne) nawiązywanie znajomości. Innymi problemami z tego obszaru są trudności funkcjonowania w grupie, nieumiejętność współpracy z innymi, brak przyjaciół i znajomych.
  Bardzo popularna w tym obszarze jest asertywność – umiejętność, dzięki której ludzie otwarcie wyrażają swoje myśli, preferencje, uczucia, przekonania, poglądy, wartości bez odczuwania wewnętrznego dyskomfortu i nie lekceważąc rozmówcy. W sytuacjach konfliktowych umiejętności asertywne pozwalają osiągnąć kompromis bez poświęcania własnej godności. Osoby asertywne potrafią powiedzieć „nie”, bez wyrzutów sumienia, lęku czy złości, np. odmówić pożyczenia pieniędzy.
• Behawioralne – czyli inaczej nazywane zaburzeniami zachowania. Jest to bardzo duża grupa zaburzeń i nie sposób wypisać w tym artykule całej gamy. Do najbardziej popularnych należą: nadpobudliwość psychoruchowa (ADHD), zachowania aspołeczne (formy niedostosowania społecznego np. bierność, izolacja, niechęć do przebywania w grupie), uzależnienia chemiczne (nikotyna, alkohol, narkotyki, leki) oraz uzależnienia behawioralne (hazard, zakłady bukmacherskie, zaburzenia seksualne, internet, gry playstation, gry komputerowe), przestępczość, fobie (np. paniczny lęk przed pająkami), bezsenność, problemy z odżywianiem się (anoreksja, bulimia), depresja poporodowa, zaburzenia lękowe, zaburzenia bólowe i wiele innych.
• Duchowe – najogólniej ujmując związane są one z poczuciem sensu życia lub jego utratą, myślami samobójczymi, podejmowaniem prób samobójczych, żałobą, śmiercią bliskiej osoby, zagubienie, budowa lub przebudowa systemu wartości, kryzysy rozwojowe, np. syndrom pustego gniazda występujący, gdy dorastające dzieci wyprowadzają się z domu; dylematy kariery zawodowej, bilans życiowy.
• Rodzinne – zdrady, rozwody, nieumiejętność rozmowy z partnerem lub dziećmi, trudności wychowawcze.

Psycholog może Ci pomóc w różnych obszarach życiowych, między innymi zawodowym. Gdy utraciłeś pracę i szukasz nowej psycholog pomoże ci przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej, w taki sposób, aby zwiększyć szanse na uzyskanie wymarzonej posady. Również pomoże ci wybrać pracę, w której będziesz się realizować dzięki poznaniu twoich preferencji i mocnych stron.

Kolejnym obszarem, w którym psycholog może się wykazać jest reklama i marketing, które śmiało są wykorzystywane w małych czy dużych firmach oraz korporacjach w celu zwiększenia sprzedaży i pozyskania klientów.

Również sportowcy coraz częściej korzystają z pomocy psychologa w celu zwiększenia swoich osiągów i motywacji do zajęcia pierwszego miejsca na podium.

W więziennictwie psycholog pełni funkcję doradcy, który pomaga przygotować skazanych do wyjścia na wolność bądź też ułatwia im dostosowania się do nowej sytuacji w jakiej się znaleźli trafiając do kryminału.

Inną dziedziną, z którą psycholog współpracuje jest medycyna. W większych szpitalach można spotkać psychologa, który pomaga chorym zaakceptować chorobę lub też odnaleźć w sobie siły, aby ją przezwyciężyć. Coraz bardziej popularne staje się korzystanie z usług psychologicznych przez nowe mamy, które po porodzie doświadczają depresji poporodowej.

Powyższa lista nie zamyka obszarów, w których psycholog działa. Prawda jest taka, że w każdej dziedzinie może pomóc, również w weterynarii i tresurze zwierząt.

Artykuł napisany został przez mgr Annę Uszok, psychologa, specjalistę psychoterapii uzależnień i współuzależnienia.